بیماریهای سیستمیک در بیماران دندانپزشکی
بیماریهای سیستمیک تأثیر قابل توجهی بر درمان دندانپزشکی دارند. این بیماریها میتوانند روند درمان دندانپزشکی را پیچیدهتر کنند و در برخی موارد نیاز به اقدامات احتیاطی خاصی دارند. در این مقاله به بررسی بیماریهای سیستمیک رایج که ممکن است در بیماران دندانپزشکی مشاهده شوند، میپردازیم و تأثیر آنها بر درمان دندانپزشکی را توضیح میدهیم.
۱. دیابت (Diabetes Mellitus)
دیابت یک اختلال متابولیکی است که با افزایش مزمن سطح گلوکز خون مشخص میشود. این بیماری به دو نوع اصلی تقسیم میشود: نوع ۱ که معمولاً در کودکی یا نوجوانی شروع میشود و ناشی از تخریب سلولهای بتا پانکراس است، و نوع ۲ که بیشتر در بالغین و به دلیل مقاومت به انسولین ایجاد میشود.
بیماران دیابتی بیشتر در معرض عفونتهای دهانی مانند پریودنتیت هستند، یک نوع شدید از بیماری لثه که میتواند منجر به از دست دادن دندان شود. این بیماران معمولاً دچار خشکی دهان (Xerostomia) هستند که میتواند به پوسیدگی دندان و عفونتهای قارچی مانند کاندیدیازیس منجر شود.
برای مدیریت بیماران دیابتی در دندانپزشکی، باید:
- سطح گلوکز خون قبل از شروع درمان بررسی شود.
- در صورت نیاز، دوز انسولین یا داروهای ضد دیابت تنظیم شود.
- از بیحسیهای حاوی اپینفرین با احتیاط استفاده شود.
- پس از جراحی دندانپزشکی، آنتیبیوتیکهای پیشگیرانه ممکن است برای جلوگیری از عفونت تجویز شوند.
۲. بیماریهای قلبی عروقی (Cardiovascular Diseases)
بیماریهای قلبی عروقی شامل مشکلاتی مانند فشار خون بالا (Hypertension)، بیماری عروق کرونر (Coronary Artery Disease)، نارسایی قلبی (Heart Failure) و آریتمی (Arrhythmias) میشوند. این بیماریها میتوانند بر جریان خون و فشار خون در بدن تأثیر بگذارند و ممکن است نیاز به داروهای خاصی داشته باشند که با درمانهای دندانپزشکی تداخل کنند.
بیماران مبتلا به فشار خون بالا در معرض خطر بیشتری برای خونریزیهای بیش از حد هستند و ممکن است به داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین نیاز داشته باشند. در این صورت، پیش از هرگونه جراحی دندانپزشکی، سطح INR (نسبت نرمال شده بینالمللی) باید بررسی شود تا خطر خونریزی کاهش یابد.
بیماران با تاریخچه سکته قلبی باید قبل از درمان دندانپزشکی داروهای خود را مصرف کنند و باید از استرسهای غیرضروری اجتناب شود. در صورت نیاز به پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی، این بیماران ممکن است به داروهای پیشگیرانه نیاز داشته باشند تا از عفونت اندوکاردیت جلوگیری شود.
۳. بیماریهای تنفسی (Respiratory Diseases)
بیماریهای تنفسی مانند آسم (Asthma) و بیماری مزمن انسدادی ریه (Chronic Obstructive Pulmonary Disease – COPD) میتوانند تأثیرات زیادی بر درمان دندانپزشکی داشته باشند. بیماران آسمی ممکن است به محرکهای استرس جراحی دندانپزشکی حساستر باشند و حملات آسم را تجربه کنند.
این بیماران باید همیشه اسپریهای استنشاقی خود را در دسترس داشته باشند و دندانپزشک باید محیط درمان را بدون آلرژن و تحریککننده نگه دارد. استفاده از اکسید نیتروس به عنوان یک آرامبخش ممکن است در برخی موارد کمککننده باشد.
بیماران مبتلا به COPD معمولاً دچار مشکلات تنفسی هستند و ممکن است نیاز به تنظیم موقعیت صندلی دندانپزشکی به صورت نیمهنشیسته داشته باشند تا تنفس آنها تسهیل شود. این بیماران ممکن است به استفاده از اکسیژن در طول درمان نیاز داشته باشند و باید از آرامبخشهای قوی که میتوانند تنفس را تضعیف کنند، اجتناب شود.
۴. بیماریهای کلیوی (Kidney Diseases)
بیماریهای کلیوی مانند نارسایی مزمن کلیه (Chronic Kidney Disease – CKD) میتوانند تعادل الکترولیتها و دفع داروها را در بدن تحت تأثیر قرار دهند. این بیماران ممکن است نیاز به تنظیمات دوز داروها داشته باشند و باید از مصرف داروهایی که برای کلیهها سمی هستند، اجتناب کنند.
بیماران دیالیزی به دلیل مشکلات کلیوی، ممکن است دچار آنمی و خونریزیهای افزایش یافته شوند. این بیماران ممکن است به زمانبندی دقیق برای درمانهای دندانپزشکی نیاز داشته باشند، به طوری که درمانها به طور ایدهآل باید در روزهایی انجام شود که دیالیز نداشته باشند تا خطر خونریزی و عوارض دیگر کاهش یابد.
۵. اختلالات خونی (Hematologic Disorders)
اختلالات خونی شامل بیماریهایی مانند هموفیلی (Hemophilia)، آنمی (Anemia) و لوسمی (Leukemia) میشوند. بیماران مبتلا به هموفیلی دارای نقص در عوامل انعقادی هستند که میتواند منجر به خونریزیهای شدید در طول و بعد از درمانهای دندانپزشکی شود. این بیماران ممکن است نیاز به تزریق عوامل انعقادی پیش از جراحی داشته باشند.
بیماران مبتلا به آنمی به دلیل کاهش سطح هموگلوبین و اکسیژنرسانی ضعیف، ممکن است در طول درمانهای دندانپزشکی دچار خستگی و ضعف شوند. دندانپزشکان باید از وضعیت عمومی بیمار آگاه باشند و اقدامات لازم برای کاهش استرس و درد را انجام دهند.
بیماران مبتلا به لوسمی به دلیل نقص در تولید سلولهای خونی طبیعی، ممکن است به عفونتهای دهانی و خونریزیهای غیرقابل کنترل حساستر باشند. این بیماران نیاز به مراقبتهای خاص و هماهنگی با پزشکان متخصص خود دارند.
منابع
- Little, J. W., Falace, D. A., Miller, C. S., & Rhodus, N. L. (2017). Dental Management of the Medically Compromised Patient. Elsevier Health Sciences.
- Laskaris, G. (2017). Pocket Atlas of Oral Diseases. Thieme.
- Burket, L. W., Greenberg, M. S., Glick, M., & Ship, J. A. (2008). Burket’s Oral Medicine. BC Decker Inc.
Systemic Diseases in Dental Patients
Systemic diseases can significantly impact dental treatment. These conditions can complicate dental care and often require specific precautionary measures. This article explores common systemic diseases encountered in dental patients and their effects on dental treatment.
1. Diabetes Mellitus
Diabetes is a metabolic disorder characterized by chronic hyperglycemia. It is divided into two main types: Type 1, which typically begins in childhood or adolescence and results from autoimmune destruction of pancreatic beta cells, and Type 2, which is more common in adults and results from insulin resistance.
Diabetic patients are more susceptible to oral infections such as periodontitis, a severe form of gum disease that can lead to tooth loss. These patients often experience xerostomia (dry mouth), which can lead to increased tooth decay and oral fungal infections like candidiasis.
Managing diabetic patients in dentistry involves:
- Checking blood glucose levels before starting treatment.
- Adjusting insulin or diabetes medications if necessary.
- Using local anesthetics with epinephrine cautiously.
- Prescribing prophylactic antibiotics after dental surgery to prevent infection.
2. Cardiovascular Diseases
Cardiovascular diseases include conditions like hypertension, coronary artery disease, heart failure, and arrhythmias. These diseases can affect blood flow and blood pressure, and patients often require medications that can interact with dental treatments.
Patients with hypertension are at a higher risk of excessive bleeding and may need anticoagulants such as warfarin. Before any dental surgery, the INR (International Normalized Ratio) should be checked to reduce the risk of bleeding.
Patients with a history of myocardial infarction should continue their medications before dental treatment and avoid unnecessary stress. Prophylactic antibiotics may be required to prevent infective endocarditis in some cases.
3. Respiratory Diseases
Respiratory diseases such as asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) can significantly impact dental treatment. Asthmatic patients may be more sensitive to the stress of dental procedures and could experience asthma attacks.
These patients should always have their inhalers accessible, and the dentist should maintain a hypoallergenic and irritant-free environment. The use of nitrous oxide as a sedative may be beneficial in some cases.
COPD patients often experience breathing difficulties and may require the dental chair to be positioned semi-upright to facilitate breathing. These patients may need supplemental oxygen during treatment and should avoid strong sedatives that can depress respiration.
4. Kidney Diseases
Kidney diseases such as chronic kidney disease (CKD) can affect the body’s electrolyte balance and drug excretion. These patients may need dose adjustments for medications and should avoid nephrotoxic drugs.
Dialysis patients, due to their renal issues, may experience anemia and increased bleeding. These patients require precise scheduling of dental treatments, ideally on non-dialysis days, to minimize the risk of bleeding and other complications.
5. Hematologic Disorders
Hematologic disorders include conditions like hemophilia, anemia, and leukemia. Hemophiliac patients have deficiencies in clotting factors, which can lead to severe bleeding during and after dental procedures. These patients may need clotting factor infusions before surgery.
Anemic patients, due to reduced hemoglobin levels and poor oxygen delivery, may experience fatigue and weakness during dental treatments. Dentists should be aware of the patient’s overall health status and take steps to minimize stress and pain.
Leukemia patients, due to their compromised production of normal blood cells, may be more susceptible to oral infections and uncontrollable bleeding. These patients require special care and coordination with their medical specialists.
References
- Little, J. W., Falace, D. A., Miller, C. S., & Rhodus, N. L. (2017). Dental Management of the Medically Compromised Patient. Elsevier Health Sciences.
- Laskaris, G. (2017). Pocket Atlas of Oral Diseases. Thieme.
- Burket, L. W., Greenberg, M. S., Glick, M., & Ship, J. A. (2008). Burket’s Oral Medicine. BC Decker Inc.